长

Í

cháng

1. ұзын, ұзақ, алыс, қашық, болашақ, келешек

长寿区 — ұзақ ғұмырлылар аумағы, ұзақ жасайтындар өңірі

这块布三米长 — мына бұлдың ұзындығы 3 метр екен

长明火 — сөнбейтін от, мәңгілік алау

长石 — шпат

长篇大论 — ұзын-сонар мақала, ұзақ сөз

长睫毛 — ұзын кірпік, найза кірпік

天长夜短 — күндіз ұзақ, түн қысқа келеді

长叶薄荷 — арық жалбыз

长尾旱獭 — ұзынқұйрық суыр, қызыл суыр

长眠地下 — қара жердің қойнына кіру, бақиядан орын алу

长头 — сопақ тас

【长短】

1) ұзын-қысқалық, ұзындық

2) жазым, жазатайым, оқыс, оқият, пәле-қала, пәле-қаза, пәле, қырсық

万一有什么长短 — зәуде ғалам оқыс болып кетсе

2. өзгешелік, ерекшелік, артықшылық, мамандық, өнер, қасиет, шеберлік, іскерлік

各有所长 — әркімнің өзіндік өзгешелігі бар ғой

一技之长 — өзіндік өнер

3. шебер, майталман, шүлен, дүйрік, жетік

他长于写作 — ол мақала жазуға шебер кісі

II

zhǎng

1. өсу, өну, көктеу, өрбу, шығу, біту, марқаю, жетілу, есею, ержету, үлкею, зораю

长相儿 — түр, бітім, пішін, кескін, өң

长疮 — жара шығу, жарақат шығу

长大成人 — ат жалын тартып міну, есейіп-ержету, азамат болу, жігіт болу, адам болу, кісі болу

张脾气 — тәкаппарсу, паңдану, кербезсу, сыздану, шелтию

这孩子光长个儿 — ，不长肉 осы баланың бойы ғана өсіп, ет бітпей барады

孩子长牙了 — баланың тісі шығып келеді

2. асу, арту, көбею, молаю, молығу, қосылу, жамалу, үстемелену, даму, өршу

长力气 — күші асу, қуаты арту, әлі молаю, күш қосылу

此风不可长 — мұндай жәйтті өршітпеу керек, мұндай салтқа жол берілмеуі тиіс

3. бірінші, ұлкен, тұңғыш

长女 — үлкен қызы, тұңғыш қызы

他比我年长 — ол менен үлкен

长公主 — патша қарындасы, хан қарындасы

4. үлкен кісі, ақсақал адам, ақсақал, қарт, қария,; шайхы, пір

5. бас, бастық, басшы, бас алқа, жетекші, нұсқаушы, меңгеруші, әкім, әмірші, ұлық, бек, би, аға, төре

宣传部长 — үгіт бөлімінің нұсқаушысы

校长 — мектеп меңгерушісі

班长 — сынып бастығы, онбасы, онбегі, бригадир

代表团团长 — уәкілдер үйірмесінің бастығы

做官带长 — бастық болу, ұлық болу, әкім болу, төре болу

护士长 — бас медбике, аға медбибі

警长 — аға полицей, бас сақшы

一长制 — бастық жауапты болу тәртібі, дара басшылық тәртібі, дара басшылық

长官意志 — әкімшілік, жарлықпаздық